چگونه توری جلوی ترک دیوار را می گیرد

مقدمه

توری یا مش ‌های تقویتی ملات از نوع فایبرگلاس یا فلزی ضد زنگ یکی از روش‌ های مؤثر برای کنترل و کاهش ترک ‌های نما و دیوار داخلی هستند. وقتی توری مناسب در لایه میانی ملات یا پوشش زیرین ( bast coat)  قرار می‌گیرد، تنش‌ های کششی ناشی از جمع‌ شدگی ، تغییر دما و نشست را توزیع می‌ کند. و از تشکیل ترک سطحی جلوگیری می ‌نماید. ترک های سطحی ( hairline ) و ترک های سازه ای کوچک در نما و پوشش های دیواری یکی از رایج ترین مشکلات اجرایی و زیبایی ساختمان است. استفاده از توری تقویتی ( render / fiberglass mesh ) در لایه میانی ملات یا پوشش ، یک راه حل استاندارد و اثبات شده جهت کاهش تشکیل و گسترش ترک هاست.

اصول عملکرد توری در جلوگیری از ترک

توری شیشه ای مقاوم در برابر قلیا ( alkali – resistant fiberglass mesh ) با ایجاد پیوستگی درون لایه ملات ، تنش های کششی ناشی از جمع شدگی ، تغییرات دما و حرکت های سازه ای را توزیع می کند. و مانع تمرکز تنش و آغاز ترک می شود. استانداردها و دیتاشیت های تولید کننده نشان می دهند که توری های AR عمر سیستم را افزایش داده واز نفوذ رطوبت و از رشد کپک جلوگیری می کنند.

چگونه «توری» جلوی ترک‌ های دیوار را می‌گیرد

• توزیع تنش : توری به ‌عنوان یک شبکه پیوسته عمل می‌ کند. و تنش های موضعی ( مثلا در امتداد درزها  یا محل اتصالات ) را به سطح بزرگتری منتقل می‌ کند. در نتیجه تمرکز تنش کاهش یافته و ترک‌ زایی سخت ‌تر می ‌شود.
• اتصال مکانیکی به ملات : توری‌ های فایبرگلاس مقاوم در برابر قلیا ( alkali – resistant) به ‌خوبی با ملات سیمانی یا پایه آهکی ترکیب شده. و یک « اسکلت » درون لایه ملات ایجاد می ‌کنند. که مانع گسترش ترک می ‌شود.
• کنترل ترک ‌های ریز و hairline  : حتی اگر ترک‌ های بسیار ظریف ایجاد شوند. توری باعث می‌شود این ترک ‌ها سطحی باقی بمانند و به ترک‌ های بزرگتر تبدیل نشوند. بنابراین ظاهر نهایی صاف ‌تر و بادوام تر خواهد بود.

انواع توری و مشخصات مهم برای انتخاب

• توری فایبر گلاس AR ( E – galass ) با پوشش مقاوم به قلیا:( متدوال ترین گزینه برای نما و پوشش های سیمانی ).
• توری سه محور یا تریاکسیال : در برخی کاربردها پخش تنش را بهتر انجام می دهد ( مستندات EOTA).
• وزن سطحی ( g / m² )، ابعاد چشمه ( mm )، مقاومت کششی و پایداری ابعادی از پارامترهای کلیدی درانتخاب توری هستند.

نکات اجرایی کلیدی برای اثربخشی توری

• استفاده از توری مقاوم در برابر قلیا برای سیستم‌ های سیمانی ( پیش‌ نیاز طول عمر ).
• قرار دادن توری در نیمه ضخامت لایه پوششی ( نه روی سطح و نه کاملا به پشت ) تا هم تحت ‌فشار و هم تحت‌ کششی عمل کند.
• همپوشانی مناسب ( overlop ) در اتصالات توری و تثبیت آن با ملات یا چسب توصیه ‌شده در دیتا شیت سازنده.
• رعایت درزهای کنترلی ( movement یا expansin joints ) در سطوح بزرگ؛ توری ترک را کاهش می ‌دهد. اما حذف نیاز به درزهای کنترلی نمی کند.

خصوصیات و جایگاه وال فیکس ( WallFix ) در بازار

بر اساس اطلاعات فنی موجود، ( << Walfix >> محصولات (VALTECH یا Wallfix )  به ‌عنوان یک خط تولید ملات های  آماده و پلیمر تقویت‌ شده ، برای اجراهای پلاستر و روکش معرفی شده است. این نوع محصولات معمولا برای ایجاد لایه زیرین قوی که توری در آن کار می‌ گذرد مناسب اند. یعنی وال‌ فیکس به ‌عنوان ( base – coat ) یا ملات آماده می ‌تواند چسبندگی  مورد نیاز برای کار با توری را فراهم کند. در مستندات تولید کننده به کاربرد های روی بلوک‌ های AAC، آجر و سطوح بتنی اشاره شده است.

نکات قوت وال‌ فیکس (برای کاربرد با توری)

• ترکیب آماده و یکنواخت که اجرای سریع ‌تر و کنترل ‌شده‌ تری فراهم می ‌کند.
• فرموله ‌شدن برای چسبندگی بهتر به سطوح مختلف (بلوک، آجر، بتن).
• در صورت همراهی با توری مناسب، کاهش چشم گیر احتمال ترک سطحی در نما ها.

خصوصیات و جایگاه ولنتینو ( Valentino ) در بازار

برند ( Valentino Decorative Finishes ) عمدتا در حوزه پوشش‌ های تزئینی و پلاستر های ونیزی یا دکوراتیو شناخته می‌ شود. محصولات ولنتینو بیشتر روی نمای نهایی ، زیبایی و تکنیک‌ های پرداخت متمرکزند. تا صرفا ویژگی‌ های مقاومتی در برابر ترک با این حال در سیستم‌ های حرفه ای ، این نوع پوشش‌ ها معمولا روی یک زیر لایه مستحکم ( base coat )  توری اعمال می شوند، تا هم ظاهر مطلوب و هم دوام تامین گردد.

نکات قوت ولنتینو ( در مقایسه با وال‌ فیکس )

• تمرکز روی زیبایی،  بافت و طیف رنگی متنوع ( محصول نهایی تزئینی تر ).
• نیاز به زیر لایه فنی ( مانند ملات آماده یا سیستم render توری)  برای جلوگیری از ترک‌ های عملکردی؛ یعنی ولنتینو را معمولا همراه سیستم‌ های تقویتی استفاده می‌ کنند. تا هم زیبا و هم پایدار باشد.

مقایسه عملکردی ( وال‌فیکس در برابر ولنتینو و سایر رقبا )

1. وال ‌فیکس: مناسب لایه های زیرین و اجرای سریع ملات‌ های پایه؛ وقتی با توری مناسب جفت شود. بیشترین تأثیر را در جلوگیری از ترک‌ های ساختاری و حرارتی دارد.
2. ولنتینو : محصول نهایی زیبایی به‌ تنهایی تضمین‌ کننده مقاومت در برابر ترک نیست؛ باید روی زیر لایه فنی اجرا شود.
3. سایر برند های تخصصی توری یا مش : محصولات فایبر گلاس AR ، مش‌ های فلزی ضد زنگ و ( بر حسب مقاومت در برابر قلیا ،  وزن شبکه و روش نصب متفاوت اند. انتخاب توری صحیح و دیتیل اجرایی است که تفاوت واقعی در دوام را رقم می زند.

جمع‌بندی و توصیه اجرایی

برای کاهش واقعی ترک‌ های دیوار:

1. از یک سیستم دو یا سه لایه استفاده کنید. زیر ساز مناسب ( مثلا ملات آماده مانند WALLFIX یا معادل آن ) ، ( توری تقویتی AR Fiberglass ) یا مش مناسب با پوشش نهایی تزئینی ( مانند Valentino ) یا پوشش محافظ.
2. توری مقاوم در برابر قلیا ، همپوشانی صحیح و قرار گیری در میانه لایه ملات را حتما رعایت کنید.
3. دیتا شیت هر برند را برای جزئیات اجرایی و توصیه های سازنده بررسی کنید. ودر سطوح وسیع درزهای کنترلی را فراموش نکننید.