مقدمه :

وال مش ( Wall Mesh ) روشی نوین و یک سیستم برای مهار و تقویت لرزه ای و افزایش یکپارچگی دیوارهای غیر سازه ای داخلی است. که به جای وال پست فلزی از نوارها یا توری های فایبر گلاس و پلاستر معدنی ، ( یا ملات مناسب ) بهره می برد. استفاده از شبکه های فایبر گلاس مقاوم به قلیا و پوشش ملات یا پلاستر به صورت یک لایه کامپوزیتی روی سطح دیوار، مقاومت برون صفحه ای و رفتار ارتجاعی دیوار عمل می کند. اجرای صحیح وال مش در کاهش ترک، جلوگیری از واژگونی و بهبود رفتار لرزه ای دیوار ها نقش کلیدی دارد. ودر بسیاری از موارد هزینه و زمان اجرا را نسبت به وال پست های سنتی کاهش می دهد.
منابع فنی :
وال مش در گروه فناوری های ( Fiber Reinforced Cementitious Matrix ) FRCM قرار می گیرد. یعنی شبکه الیاف ( معمولا فایبر گلاس ) داخل یک ماتریس سیمانی یا ملات گذاشته می شود. تا یک کامپوزیت سیمانی مقاوم ایجاد شود. طراحی و اجرای وال مش باید مطابق ضوابط ملی و مراجع مرجع ). مانند آیین نامه 2800، نشریه مربوطه و مدارک بین المللی مانند ( ACI549) انجام شود.
مواد، مشخصات وملزومات فنی :
- مش فایبر گلاس مقاوم به قلیا : ( ALKALI-RESISTANT GLASS FIBER ) برای دوام در ماتریکس سیمانی ضروری است.
- ملات پلاستر ( سیمانی یا معدنی یا گچ اصلاح شده مطابق دستور سازنده ) : لایه اولیه ( Scratch coat) و لایه نهایی باید مطابق توصیه تولید کننده انتخاب شوند.
- چسب ها یا پرایمرها و ابزار فیکسینگ : برای اتصال موقت مش به زیر ساز و تضمین همپوشانی ها.
نکات کلیدی کیفیت اجرا :
- جسبندگی بین ملات و سطح دیوار : سطح باید تمیز وتا حد لازم مرطوب شود. ملات با گیرش مناسب انتخاب گردد.
- درزها و همپوشانی ها : فاصله ها ، همپوشانی مش ها و محل اتصال به باز شوها باید طبق نقشه رعایت شود.
- اجرای همزمان روی دو سطح دیوار ( دو سمت ) : برای رفتار بهتر در برابر بارهای بازگشتی ( باد یا زلزله ) معمولا تسلیح در دو سمت دیوار توصیه می شود.
- کنترل خوردگی و دوام : یکی از مزایای وال مش حذف سازه های فلزی در معرض خوردگی است. با این حال کیفیت ملات و اجرای محافظت مناسب اهمیت دارد.
- کنترل ترک ها و ضخامت پلاستر : اجرای لایه های مناسب و پرداخت صحیح ، مانع تمرکز ترک می شود.

دوام ، خوردگی و نگهداری :
وال مش با حذف عناصر فولادی در معرض مستقیم ملات ، ریسک خوردگی را کاهش می دهد. اما کیفیت ملات، مقاومت مش در برابر قلیا و اجرای صحیح لایه رویی تعیین کننده عمر مفید است. نگهداری دوره ای و بازید پس از تغییرات رطوبتی یا ترک خوردگی ضروری است.
اشتباهات متداول که باید پرهیز شود :
- استفاده از مش یا چسب نامرغوب یا نصب نامناسب که باعث جداشدن پلاستر شود.
- اجرای تنها در یک سمت دیوار وقتی بار برگشتی وجود دارد.( باعث کاهش کارایی لرزه ای ).
- اتصال سخت و کامل نبشی ها به دیوار ( سیستم باید اجازه حرکت نسبی کنترل شده را داشته باشد).
تطابق با آیین نامه ها و طراحی :
وال مش باید براساس ضوابط مرتبط طراحی شود. منایع ایرانی و تولید کنندگان معتبر معمولا به ضوابط آیین نامه 2800 و نشریه تخصصی اشاره می کنند. و برخی از مراجع بین المللی مثل ACI549 نیز برای کامپوزیت های ملات مسلح با پارچه مرجع هستند. در پروژه های حساس ، محاسبات سازه ای و طراحی جزئیات باید توسط مهندس سازه یا طراح مجاز انجام شود.
مراحل اجرایی پیشنهادی :
- آماده سازی زیرساز : پاکسازی سطح دیوار از گرد و غبار ، ملات شل و روغن. مرطوب سازی کنترل شده در صورت نیاز.
- اجرای لایه اولیه : یک لایه نازک پلاستر سیبمانی یا گچی ( برای چسبندگی ) به صورت پاششی یا دستی اجرا می شود. ( ضخامت های مرجع در منابع معمولا در حد چند میلی متر برای لایه اولیه ذکر شده اند).
- نصب نوار یا توری فایبر گلاس ( وال مش ) : مش طبق نقشه ها و به صورت قائم یا افقی یا ترکیبی نصب می شود. و محل همپوشانی ها، نبشی ها و نقاط تقویت باید رعایت شود. همپوشانی ها و فیکس کردن به وسیله چسب یا ملات انجام می گیرد.
- اجرای لایه نهایی پلاستر ( Finish Coat ) : پس از قرار گیری مش، لایه نهایی ملات سیمانی یا معدنی اجرا و صاف می شود. تا مش کاملا در ماتریکس محصور گردد. رعایت ضخامت ها و زمان های خشک شدن اهمیت دارد.
- نصب نبشی ها یا ناودانی های آزاد : در برخی سیستم ها برای کنترل رفتار و انتقال نیرو از نبشی یا ناودونی ( با اتصال مناسب اما رفتار << آزاد >> ) استفاده می شود. این جزئیات باید طبق نقشه و ضوابط اجرا شود.

جمع بندی :
وال مش راهکاری موثر ، کم وزن و اقتصادی برای مهار دیوارهای غیر ساز های داخلی است. اما موفقیت آن وابسته به انتخاب مصالح مناسب ، اجرای مرحله ای و دقیق( آماده سازی، لایه اولیه، نصب مش، لایه نهایی ) و پیروی از ضوابط طراحی است. برای پروژه های حساس یا در مناطق زلزله خیز، طراحی و نظارت توسط مهندس سازه الزامی است تا عملکرد مطلوب در برابر نیروهای لرزه ای تامین شود.